Sąd polski zajmie się sprawami polskich małżonków w następujących wypadkach:

• gdy oboje małżonkowie są obywatelami polskimi (bez względu na ich miejsce zamieszkania czy pobytu przed małżeństwem czy też po zawarciu małżeństwa) czyli:
• gdy jeden małżonek mieszka w Polsce a drugi za granicą
• gdy oboje mieszkają poza granicami kraju

Przykład:

Pan Piotr z żoną Anną wzięli ślub w 2000 r. w Koszalinie a w 2005 r. wyjechali do Irlandii. Tam urodziła się dwójka ich dzieci. Aktualnie chcą się rozwieść. W dalszym ciągu mieszkają jednak za granicą. Nie posługują się jednak biegle językiem angielskim, a nadto adwokat w Irlandii jest dla nich zbyt drogi a procedura rozwodowa zbyt skomplikowana. Oboje kilka razy w roku przyjeżdżają do Polski w odwiedziny do ich rodziny.

Czy w takiej sytuacji Pan Piotr może złożyć pozew w Irlandii czy w Polsce?

W przedstawionej powyżej sytuacji Pan Piotr może złożyć pozew o rozwód przed Sądem Okręgowym w Koszalinie, gdyż jest to Sąd ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania.

A co, gdy polscy małżonkowie wzięli ślub za granicą i w Polsce nigdy wspólnie nie mieszkali?

Sąd Polski również rozpozna sprawę takich małżonków, gdyż są obywatelami polskimi, z tymże trzeba będzie ustalić przed jakim Sądem miejscowo właściwy wytoczyć sprawę o rozwód.

Zasadniczo proponuje złożyć pozew przed Sądem Okręgowym w mieście najbardziej powiązanym z małżonkami (np. z miejscowości gdzie pochodzą, gdzie mieszkają ich rodzice, po prostu gdzie najczęściej przyjeżdżają do Polski).

Warunek jest jeden, że w pozwie należy uzasadnić dlaczego składa się pozew przed tymże Sądem. Można powołać się właśnie na okoliczności rodzinne.  W pozwie o rozwód można złożyć wniosek, aby Sąd rozwodowy, do którego złożono pozew zwrócił się do Sądu Najwyższego z pytaniem czy Sąd, do którego złożono pozew może rozpoznać tą konkretną sprawą rozwodową. Jeszcze nigdy nie zdarzyło mi się, aby Sąd Najwyższy sprzeciwił się wyborowi sądu rozwodowego dokonanemu przez małżonków.