Zasiedzenie to jeden ze sposobów nabycia prawa własności rzeczy (podobnie jak np. sprzedaż, darowizna). 

Osoba, która dokonała zasiedzenia staje się jej prawowitym właścicielem rzeczy i może taką nieruchomość następnie sprzedać, darować, korzystać z niej w zasadzie w dowolny sposób. 

Jakie nieruchomości można a jakie nie można zasiedzieć?

Zasiedzieć można:

• Grunty– wyjątkiem są np. grunty przeznaczone pod drogi publiczne, place publiczne, parki, skwery, wybrzeża morskie,
• Budynki– z tym zastrzeżeniem, że budynek nie jest odrębnym przedmiotem własności tzn. budynek należy do właściciela gruntu.
• Udział we współwłasności nieruchomości. Zasiedzenie udziału przez posiadacza wymaga udowodnienia, że doszło do widocznego dla innych osób rozszerzenia posiadaniaponad udział przysługujący współwłaścicielowi.
• Nieruchomość rolną, ale na specjalnych warunkach czyli:
  1. posiadanie statusu rolnika  indywidualnego w rozumieniu przepisów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego
  2. ustalona powierzchnia nabywanej nieruchomościrolnej wraz z nieruchomościami rolnymi stanowiącymi własność rolnika wynosi nie więcej niż 300 ha użytków rolnych.
• służebności gruntowe gdy to prawo polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia
• nieruchomość lokalową(tzw. odrębne prawo do lokalu wraz z częściami wspólnymi budynku).

Nie można zasiedzieć:

• spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu
• jednego pokoju w lokalu.
• piwnicy w lokalu

Jakie są warunki zasiedzenia nieruchomości?

Warunkami zasiedzenia nieruchomości są:

• posiadanie statusu posiadacza samoistnego

Przejawem posiadania samoistnego są między innymi takie czynności jaki:

• ogrodzenie nieruchomości,
• uprawianie ziemi,
• płacenie podatku od nieruchomości,
• mieszkanie w budynku lub odrębnym lokalu bez płacenia za nie czynszu,
• zabudowa nieruchomości lub rozbudowa budynków stojących na nieruchomości,
• tytułowanie się przez posiadacza w relacjach z urzędami, osobami trzecimi jako właściciel,
• pobieranie pożytków naturalnych, np. jabłek z sadu czy też pobieranie czynszów np. dzierżawy
• zawieranie umów związanych z nieruchomością, np. umów ubezpieczenia z dostawcami mediów (prąd, woda, gaz, wywóz śmieci)
• podejmowanie decyzji związanych z remontami i naprawami nieruchomości

Nie będzie też posiadaczem samoistnym ktoś kto korzysta z nieruchomości, ale nie jak właściciel tylko jak najemca lub dzierżawca.

• upływ 20 lat lub 30 lat

Podstawowe terminy zasiedzenia nieruchomości to 20 lat, gdy chodzi o posiadacza w dobrej wierze i 30 lat, gdy takiego zasiedzenia będzie dochodzić posiadacz w złej wierze. 

Nieco krótsze są terminy zasiedzenia w wypadku, gdy upływ okresu zasiedzenia nastąpił przed 1 października 1990r. (odpowiednio 10 lat dla posiadacza w dobrej wierze i 20 lat dla posiadającego w złej wierze). Nadto przed 1 października 1990r. obowiązywała zasada, iż nie można było zasiedzieć nieruchomości należących do Skarbu Państwa.

Zasiedzenie nieruchomości w dobrej i w złej wierze?

Posiadaczem w dobrej wierze będzie ktoś, kto nie jest co prawda właścicielem nieruchomości, jednak pozostaje w błędnym, lecz uzasadnionym przeświadczeniu, że takim właścicielem jest. Dobra wiara posiadacza podlega ocenie według stanu z chwili wejścia w posiadanie nieruchomości. Późniejsze zmiany świadomości posiadacza pozostają bez wpływu na tę ocenę. 

W dobrej wierze może być ten:

• kto objął posiadanie na podstawie umowy o przeniesienie własności, która była nieważna z braku zdolności do czynności prawnych zbywcy, o czym zbywca nie wiedział
• kto zawarł umowę przeniesienia własności z osobą, która nie była właścicielem nieruchomości, choć nabywca był przekonany, że tak jest
• kto objął nieruchomość w posiadanie swym jednostronnym działaniem w błędnym przeświadczeniu, ale usprawiedliwionym okolicznościami, że prawo własności mu przysługuje (np. myśląc, że jest spadkobiercą, a w testamencie powołano kogoś innego

W dobrej wierze nie będzie:

• osoba, która weszła w posiadanie nieruchomości na podstawie umowy mającej na celu przeniesienie własności zawartej bez zachowania formy aktu notarialnego 
• spadkobierca obejmujący w posiadanie nieruchomość spadkową w sytuacji gdy wie, że są inni spadkobiercy powołani do dziedziczenia
• osoba, która zna rzeczywisty stan prawny nieruchomości albo przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć, że nie doszło do przeniesienia własności

Znacznie częściej mamy do czynienia z posiadaczem nieruchomości w złej wierze. Taka sytuacja zachodzi wówczas, gdy ktoś ma świadomość, że nie jest formalnym właścicielem nieruchomości (np. posiadacz zaczyna uprawiać działkę znajdujące się obok jego nieruchomości mając świadomość, że nie należy ono do niego, ale wykorzystuje fakt, że jest ona nieużytkowana przez właściciela).

W sytuacji, kiedy prawowitym właścicielem nieruchomości jest osoba niepełnoletnia upływ okresu zasiedzenia może nastąpić dopiero po 2 latach od chwili, kiedy ta osoba uzyskała pełnoletność.

Czy możliwe jest zasiedzenie rzeczy ruchomej?

Instytucja zasiedzenia może znaleźć zastosowanie również do rzeczy ruchomej (czyli np. samochodu, telefonu, roweru, hulajnogi itd.), z tymże na innych zasadach niż w przypadku nieruchomości.

• termin nabycia rzeczy ruchomejw drodze zasiedzenia jest też dużo krótszy i wynosi zaledwie trzy lata. 
• dobra wiara posiadacza musi istnieć przez cały okres zasiedzenia rzeczy ruchomej czyli 3 lat, a nie jak w przypadku nieruchomości tylko w momencie wejścia w posiadanie. Zasada obowiązuje po to, by właścicielem nie stała się osoba, która w posiadanie danej rzeczy weszła np. w drodze kradzieży.