Kontakty między rodzicami a dziećmi są niezależne od władzy rodzicielskiej. Zgodnie z tym przepisem art. 113 krio utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem jest nie tylko prawem, ale i obowiązkiem. Kontakty mogą polegać mianowicie na:

• przebywaniu z dzieckiem (w grę wejdą odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu),
• bezpośrednim porozumiewaniu się z dzieckiem,
• utrzymywaniu korespondencji,
• korzystaniu z innych środków porozumiewania się na odległość (w tym ze środków komunikacji elektronicznej, a więc np. za pośrednictwem e-maila, Skype'a, Gadu-Gadu czy czatu).

Ograniczenie, czy też wyłączenie utrzymywania kontaktów z dzieckiem jest możliwe, ale tylko na mocy decyzji sądu. Jeśli wymagać tego będzie dobro dziecka, sąd może ograniczyć utrzymywanie kontaktów z dzieckiem. Ograniczenie takie będzie mogło w szczególności polegać na:

• zakazie spotykania się z dzieckiem,
• zakazie zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu,
• zezwoleniu na spotykanie się z dzieckiem tylko w obecności drugiego z rodziców albo opiekuna, kuratora sądowego lub innej osoby wskazanej przez sąd,
• ograniczeniu kontaktów do określonych sposobów porozumiewania się na odległość,
• zakazie porozumiewania się na odległość.

Przesłanką orzeczenia zakazu utrzymywania kontaktów z dzieckiem jest zagrożenie lub naruszenie dobra dziecka przez takie kontakty.

Sąd opiekuńczy w celu zapewnienia wykonywania kontaktów może w szczególności:

• zobowiązać osobę uprawnioną do kontaktu z dzieckiem lub osobę, pod której pieczą dziecko pozostaje, do pokrycia kosztów podróży i pobytu dziecka lub także osoby towarzyszącej dziecku, w tym kosztów powrotu do miejsca stałego pobytu,
• zobowiązać osobę, pod której pieczą dziecko pozostaje, do złożenia na rachunek depozytowy sądu odpowiedniej kwoty pieniężnej w celu pokrycia wydatków uprawnionego związanych z wykonywaniem kontaktu na wypadek niewykonania lub niewłaściwego wykonania przez osobę zobowiązaną obowiązków wynikających z postanowienia o kontaktach;
• odebrać od osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem lub osoby, pod której pieczą dziecko pozostaje, przyrzeczenie określonego zachowania.

Poza tym Sąd może zagrozić osobie łamiącej postanowienia dotyczące opieki nad dzieckiem wydaniem nakazu zapłaty na rzecz osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku.

Tytułem przykładu: w wyroku rozwodowym orzeczono, że dziecko będzie zamieszkiwało z matką, a spotkania z ojcem odbywać się będą 2 razy w tygodniu. Matka w czasie ustalonych wizyty zabiera dziecko na spacer, kilkugodzinną wycieczkę poza miejsce zamieszkania, de facto notorycznie uniemożliwiając ojcu kontakt z dzieckiem, wskazując, że zapomniała o wizycie, lub twierdzi, że będąc w tym czasie w domu nie słyszała kilkukrotnie dzwoniącego domofonu.

Drugi przykład nadużycia to sytuacja, w której ojciec nęka swoimi wizytami małoletniego, np. odbierając go codziennie ze szkoły po rozwodzie, czego nigdy wcześniej w trakcie trwania małżeństwa nie czynił, a sprzeciwia się to nie tylko terminom i godzinom wizyt ustalonym przez sąd, ale dobru małoletniego. Może zaistnieć też sytuacja, w której to prawa matki będą ograniczone a dziecko zamieszka po rozwodzie z ojcem.

Rodzic, który, utrudniając kontakt, złamie zasady spotkań z dzieckiem ustalone przez sąd czy mediatora, będzie zobowiązany zapłacić na rzecz rodzica, który do tego kontaktu ma prawo, oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku umożliwienia kontaktu. Podobnie jest gdy osoba, której zakazano kontaktu, nęka dziecko.

Przy ustalaniu wysokości "karnych" świadczeń brana jest pod uwagę sytuacja majątkowa osoby naruszającej prawo. Nie bez znaczenia pozostaje również stopień naruszeń i inne okoliczności sprawy, wcześniejsze zachowanie i relacje między dzieckiem a rodzicem.

Opracowano według stanu prawnego - wrzesień 2012 r.